Từ một người có xuất thân khiêm tốn, sau đó trở thành nhà công nghiệp thành công nhất thời hậu chiến, tỷ phú tự thân với khối tài sản 29 tỷ bảng, hiệp sỹ đế chế Anh và bây giờ nắm quyền điều hành bóng đá ở MU, vậy Sir Jim Ratcliffe là ai?
Cuối cùng thì tương lai MU cũng được sáng tỏ, khi Sir Jim Ratcliffe thành công mua lại 25% cổ phần và chịu trách nhiệm điều hành, quản lý bóng đá, đồng thời có một lộ trình để nắm giữ toàn bộ quyền sở hữu hoặc quyền kiểm soát CLB.
Với người hâm mộ MU, đây hẳn nhiên là một tin tốt. Điều này xuất phát từ hai yếu tố. Một, Ratcliffe là fan MU. Và hai, là một doanh nhân thành đạt, tỷ phú tự thân được công bố là người doanh nhất Vương quốc Anh vào năm 2018, được mệnh danh là nhà công nghiệp thành công nhất thời hậu chiến. Ông cũng từng chủ trì 8 thương vụ liên quan đến thể thao, bao gồm quyền sở hữu 2 CLB bóng đá (Nice của Pháp và Lausanne-Sport của Thụy Sỹ), 1 đội thuyền buồm, 1 đội đua xe đạp và 1 đội đua Công thức 1. Vì vậy, ông có kinh nghiệm và biết làm thế nào để thành công.
Một điều cũng rất quan trọng. Ratcliffe hiểu rõ văn hóa Manchester nói chung và MU nói riêng bởi sinh ra ở thị trấn Failsworth, Greater Manchester. Giống như phần lớn thế hệ sống vào những thập niên giữa thế kỷ 20, gia đình ông có xuất thân khiêm tốn. Bố ông làm thợ mộc và mẹ là kế toán văn phòng, với mức lương không đủ để có một ngôi nhà riêng. Họ tá túc trong ngôi nhà hội đồng.
 |
| Jim Ratcliffe được xác định là người cao nhất ở hàng trên cùng, khi chơi cho đội bóng trường Đại học. |
Niềm đam mê với ngành công nghiệp của Ratcliffe được cho là bắt nguồn từ thời thơ ấu, khi ông nhìn thấy những ống khói nhà máy từ cửa sổ phòng ngủ. Ông mang theo tình yêu đó khi gia đình chuyển đến vùng Yorkshire, nơi ông sẽ theo học ngành kỹ thuật hóa học tại Đại học Birmingham, trước thời điểm lấy bằng MBA tại Trường Kinh doanh London.
Xuất phát điểm, Ratcliffe làm cho công ty dầu khí BP và Esso, sau đó gia nhập nhà sản xuất vải và hóa chất Courtaulds. Rồi ông được nhóm cổ phần tư nhân Advent International săn đón, gieo vào đầu ông ý nghĩ phải làm gì đó cho bản thân. Ratcliffe bắt đầu tìm kiếm cơ hội đầu tư.
Năm 1992, Ratcliffe hợp tác với cựu Giám đốc điều hành hóa chất John Hollowood để tiến hành mua lại một doanh nghiệp hóa chất từ BP. Mặc dù lúc này đã có gia đình và hai cậu con trai nhỏ, nhưng ông vẫn liều lĩnh thế chấp căn nhà, dồn toàn bộ số tiền tiết kiệm được vào thương vụ.
Với sự hỗ trợ của Advent, thỏa thuận cũng xong. Inspec được thành lập, với Hollowood là Chủ tịch còn Ratcliffe đóng vai trò Giám đốc điều hành. Ông tin vào “triết lý quyền sở hữu”, khi các nhà đầu tư mạo hiểm phải bỏ tiền của chính họ để thực sự có trách nhiệm và cam kết thành công. Bằng tất cả vốn liếng, gồm tiền bạc và kiến thức, ông đã biến Inspec, chỉ có giá 40 triệu bảng khi mua lại vào năm 1992 thành doanh nghiệp được định giá 100 triệu bảng khi niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán London năm 1994.
Năm 1998, Ratcliffe rời đi, mua lại một trong những nhà máy của chính Inspec và thành lập doanh nghiệp của riêng mình, INEOS, công ty sản xuất nguyên liệu thô cho các sản phẩm mà chúng ta sử dụng hàng ngày, từ kem đánh răng, nắp chai đến ô tô và máy tính. Trong 10 năm đầu tiên, INEOS đã hoàn thành hơn 20 thương vụ mua lại với chiến lược vay nợ để mua tài sản, giảm chi phí thông qua tiết kiệm, sau đó xây dựng lại.
400 nhân viên đầu tiên ở trụ sở tại Antwerp nay đã phát triển lên 26.000 người làm việc ở 36 doanh nghiệp tại 194 địa điểm trên 29 quốc gia, còn Ineos trở thành gã khổng lồ của ngành công nghiệp. Còn Ratcliffe, với 21,05 tỷ bảng đã leo lên đứng đầu danh sách giàu có ở Vương quốc Anh năm 2018. Hiện tại ông có 29,7 tỷ bảng, đứng thứ hai.
Mặc dù giàu có, song Ratcliffe được mô tả là ngại xuất hiện trước công chúng, khiêm tốn và bình dân. Tất nhiên, ông rất thông minh. Năm 2013, khi nhận Giải thưởng Di sản Hóa dầu uy tín nhất trong ngành, ông đã ngồi với Tom Tritton, cựu Chủ tịch Quỹ Di sản Hóa học. Tritton bị ấn tượng mạnh bởi kiến thức rộng lớn của Ratcliffe, khi nghe vị doanh nhân này lý giải về cái tên INEOS.
Theo đó, “Ineo” trong tiếng Latinh nghĩa là khởi đầu mới, “Eos” là nữ thần bình minh trong thần thoại Hy Lạp, và “Neos” đại diện cho sự mới mẻ và sáng tạo. “Ông ấy khiến thế giới trở nên thú vị hơn, đồng thời khiến tôi bất ngờ về trí tuệ của một người vốn chỉ chú tâm vào kinh doanh”, Tritton chia sẻ với The Athletic.
Nhân tiện, năm 2018 Ratcliffe được Hoàng gia Anh phong tước Hiệp sỹ (Knight Bachelor, danh hiệu thấp hơn thứ bậc MBE và nằm ngoài hệ thống Huân chương Anh quốc) vì các đóng góp trong lĩnh vực kinh doanh và đầu tư. Kể từ đó, trước tên họ ông được gắn thêm “Sir” (Ngài).
Trong những năm gần đây, Ratcliffe chuyển dần khỏi lĩnh vực hóa chất để đầu tư vào sản xuất xe 4×4, quần áo mô tô, quán rượu, khách sạn, khu trượt tuyết và các dự án thể thao. Hồi năm ngoái ông tham gia vào cuộc đua mua lại Chelsea. Kế hoạch thất bại, nhưng những người hiểu Ratcliffe cho rằng đây chỉ là một phần trong kế hoạch to lớn hơn: mua lại MU, đội bóng ông yêu thích.
Từ năm 2019, Ratcliffe đã rất thẳng thắn về các vấn đề của MU. “Xét trên khía cạnh một doanh nghiệp, MU đang gặp vấn đề lớn”, ông nói với The Times, “Họ chi những khoản tiền khổng lồ một cách ngu ngốc, vừa chọn sai HLV vừa chọn sai cầu thủ. Nói nhẹ nhàng, kết quả thu lại quá nghèo nàn. Thành thật thì, nghèo nàn đến mức không tưởng tượng nổi”.
Là một người thích mạo hiểm và có máu phiêu lưu, từng tham gia cuộc thi Comrades marathon ở Nam Phi, xuyên châu Phi bằng xe máy và đặt chân đến cả Bắc-Nam Cực, Ratcliffe không ngại thử thách mang tên MU. Với kinh nghiệm mua lại vô số dự án thất bại, vực dậy và gây dựng thành công, ông hứa hẹn sẽ mang vinh quang trở lại Old Trafford. Tất nhiên mọi thứ không thể thay đổi ngay lập tức, nhưng chắc chắn doanh nhân 71 tuổi có một kế hoạch chi tiết để tái cấu trúc CLB.
“Mục tiêu của chúng tôi rất rõ ràng: MU phải trở lại nơi đội bóng thuộc về, đứng đầu nước Anh, châu Âu và cả thế giới”, Ratcliffe, hay Sir Jim, tuyên bố trong ngày thỏa thuận mua 25% cổ phần được xác nhận.
